Διαβάζω συνεχώς το τελευταίο διάστημα πολλά άρθρα που αναφέρονται στο θέμα της μεταφοράς έδρας ελληνικών επιχειρήσεων σε χώρες με ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς και τους κινδύνους που μπορεί να έχει μια τέτοια απόφαση.
Αυτό που έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι τα σχόλια που ακολουθούν τα άρθρα.
«Αυτά τα λέτε για να μας τρομάζετε! Εγώ πήγα την επιχείρηση μου στην Βουλγαρία και δεν είχα κανένα πρόβλημα!»,
«Μεγάλες εταιρίες έχουν την έδρα τους εκεί. Γιατί όχι κι εγώ;»,
«Αυτά όλα είναι λεπτομέρειες και την λύση θα την δώσει ο λογιστής μου»,
«Στην Ελλάδα μας έχουν ταράξει στους φόρους! Στην Βουλγαρία είναι παράδεισος!»
και άλλες τέτοιες σκέψεις παρόμοιες από υπέρμαχους της άποψης «Ναι! Πρέπει να πάμε όλοι στην Βουλγαρία!».
Όπως για όλες τις αποφάσεις όμως έτσι και για τις επιχειρηματικές είναι ώριμο πριν καταλήξουμε κάπου να ζυγίσουμε τα συν και τα πλην, τα κέρδη και τα κόστη που δημιουργούνται καθώς και το ρίσκο που έτσι κι αλλιώς υπάρχει σε κάθε λήψη (ή μη λήψη) επιχειρηματικής απόφασης.
Από την μία, ο κύριος λόγος που θα επιλέξει κάποιος να πάει την έδρα της επιχείρησης του στην Βουλγαρία είναι η μικρότερη φορολογική και (ίσως) ασφαλιστική επιβάρυνση σε σχέση με αυτήν που θα έχει στην Ελλάδα. Αυτό ισχύει εκ πρώτης όψεως μιας και ο εταιρικός φόρος στην Βουλγαρία είναι 10% και στα μερίσματα 5%, δηλαδή τρεις φορές μικρότερος από τους αντίστοιχους στην Ελλάδα (29% εταιρικός & 15% μερισμάτων).
Εντυπωσιακή η διαφορά, αλλά η σκέψη μας μάλλον δεν πρέπει να σταματήσει εδώ για να πάρουμε την απόφαση.
Αν αυτό που μας ενδιαφέρει είναι μόνο να γλιτώσουμε φόρους και να πάμε σε μία χώρα με μικρότερο φορολογικό καθεστώς γιατί να επιλέξουμε την Βουλγαρία και όχι την Αλβανία ή τον Άγιο Μαρίνο ή την Βοσνία – Ερζεγοβίνη ή την Ιρλανδία ή την Κύπρο ή τα Σκόπια ή τις Μπαχάμες (που έχει και ωραίες παραλίες);
Η επιχειρηματική απόφαση προϋποθέτει την πληροφόρηση και η πληροφόρηση πρέπει να είναι ολοκληρωμένη, ουδέτερη και να εξετάζει πολλές παραμέτρους.
Τα άρθρα που παρουσιάζουν τους κινδύνους που έχει μια τέτοια απόφαση ανεξάρτητα από τον σκοπό για τον οποίο γράφονται, παρουσιάζουν δεδομένα που βρίσκονται στην Ελληνική νομοθεσία τα οποία είναι απαραίτητο να τα γνωρίζει κάποιος που καλείται να λάβει την απόφαση μεταφοράς της έδρας του στο εξωτερικό… εκτός κι αν δεν είναι φορολογικός κάτοικος της Ελλάδας ή έχει συνηθίσει να λαμβάνει διαφορετικά τις αποφάσεις που αφορούν την επιχείρηση του.
Υπάρχουν επιχειρηματίες που έχουν φύγει από την Ελλάδα και μένουν χρόνια στο εξωτερικό και δραστηριοποιούνται επιχειρηματικά εκεί. Υπάρχουν επιχειρηματίες που συμμετέχουν ταυτόχρονα σε πολλές εταιρίες του εξωτερικού και ταξιδεύουν πολύ συχνά. Υπάρχουν και επιχειρηματίες που μένουν στην Ελλάδα σχεδόν όλο τον χρόνο και δηλώνουν ότι έχουν μονοπρόσωπη Ltd στο εξωτερικό (πχ Βουλγαρία). Σε αυτήν την περίπτωση δεν ισχύει το «Ότι δηλώσω είμαι».
Η αγορά είναι παγκόσμια πλέον και ο επιχειρηματίας έτσι πρέπει να την βλέπει για να μπορεί να δει και τις ευκαιρίες που υπάρχουν στις αγορές όλων των χωρών. Έτσι όμως βλέπουν την αγορά και οι φορολογικές αρχές όλου του κόσμου. Το θέμα της «φοροαποφυγής» και του «επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού» δεν απασχολεί μόνο τον Έλληνα νομοθέτη και όσο περνάει ο καιρός οι διακρατικές συνεργασίες θα γίνονται ολοένα και περισσότερες.
Προς το παρόν από 01/01/2017 ξεκινάει η αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών ανάμεσα στις φορολογικές αρχές αρκετών χωρών (Ανγκουίλα, Αργεντινή, Αυστρία, Μπαρμπάντος, Βέλγιο, Βερμούδα, Βουλγαρία, Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι, Νησιά Καϋμάν, Χιλή, Κολομβία, Κροατία, Κουρακάο, Κύπρος, Τσεχική Δημοκρατία, Δανία, Δομήνικος, Εσθονία, Νησιά Φερόε, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Γιβραλτάρ, Ελλάδα, Γροιλανδία, Γκέρνσευ, Ουγγαρία, Ισλανδία, Ινδία, Ιρλανδία, Νήσος του Μαν, Ιταλία, Τζέρσευ, Κορέα, Λετονία, Λιχτενστάιν, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Μαυρίκιος, Μονσερά, Ολλανδία, Νιούε, Νορβηγία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σαν Μαρίνο, Σεϋχέλλες, Σλοβακία, Σλοβενία, Νότιος Αφρική, Ισπανία, Σουηδία, Τρινιντάντ & Τομπάγκο, Νήσοι Τερκς & Κάϊκος, Ουρουγουάη, Ηνωμένο Βασίλειο) και αυτό σημαίνει ότι θα υπάρχουν αρκετά στοιχεία στην διάθεση της ελληνικής φορολογικής αρχής για την διενέργεια ελέγχων επιχειρήσεων του εξωτερικό που έχουν εταίρους φορολογικούς κατοίκους της χώρας μας.
Πρέπει λοιπόν η απόφαση που λαμβάνει κάποιος για την μεταφορά της έδρας της επιχείρησης του στο εξωτερικό να συνάδει με το νομοθετικό πλαίσιο, όπως άλλωστε πρέπει να λειτουργεί κάθε επιχείρηση ανεξάρτητα από το μέρος που δραστηριοποιείται.
Για να απαντήσω λοιπόν στην ερώτηση «Τελικά να πάω την επιχείρηση μου στην Βουλγαρία ή όχι;», θα ρωτήσω «Ποιος είσαι εσύ και τι θέλεις να πετύχεις;». Για να επενδύσω χρόνο και χρήματα με σκοπό την επίτευξη του επιχειρηματικού μου σκοπού, χρειάζομαι μόνο λογικούς φορολογικούς συντελεστές; Αν κάποιος έχει πάρει την απόφαση να φύγει πραγματικά από την Ελλάδα επειδή έχει συνειδητοποιήσει ότι αυτά που χρειάζεται δεν τα έχει στην χώρα μας, υπάρχει η πιθανότητα να μπορεί να τα βρει αυτά στην Βουλγαρία. Ίσως όμως και όχι. Σίγουρο είναι ότι δεν έχουν όλες οι επιχειρήσεις τις ίδιες ανάγκες και μια πρακτική που εφαρμόζεται από κάποιον δεν είναι η βέλτιστη για όλους τους υπόλοιπους.. και ίσως να μην είναι η βέλτιστη και για τον ίδιο.
Έτσι λοιπόν όπως η επιχειρηματολογία για να πούμε «όχι» στην ερώτηση της επικεφαλίδας δεν παρουσιάζει την συνολική εικόνα, έτσι και η επιχειρηματολογία για το απόλυτο «ναι» μπορεί να οδηγήσει σε κινήσεις που ίσως έχουν άσχημα αποτελέσματα.
Αρκεί να έχουμε στην σκέψη μας ότι κάθε περίπτωση είναι διαφορετική πριν σπεύσουμε να δώσουμε απόλυτες απαντήσεις σε τέτοιου είδους ερωτήματα.
Φορολογικός Σύμβουλος- Managing Director της Atlas Consulting